Najstarsze opactwo cysterskie w Polsce Sanktuarium bł. Wincentego Kadłubka

Początki Zakonu Cystersów związane są z osobą Roberta, dziś cieszącego się chwałą świętych. Robert wraz ze swoimi osiemnastoma współbraćmi, ze względu na nieprzestrzeganie reguły św. Benedykta opuścił klasztor benedyktyński w Molesmes. W klasztorze tym Robert był opatem. W miejscowości Cîteaux (łac. Cistercium) założył on w roku 1098 pierwszy klasztor cysterski. Jednak opatem był tam bardzo krótko. Na polecenie papieża powrócił do swojego macierzystego klasztoru w Molesmes. Jego następcy, dzisiaj również święci, Alberyk i Stefan, kontynuowali dzieło swego poprzednika. Położyli oni fundamenty duchowości i prawa zakonnego. Zmienili stój zakonny, który początkowo był przejęty od benedyktynów. Czarna tunika została zamieniona na białą z czarnym szkaplerzem i pasem. Dlatego cystersi nazywani są białymi mnichami. To Alberykowi udało się zatwierdzić w Rzymie nowy zakon w roku 11oo. Stało się to za pontyfikatu papieża Paschalisa II. Stefan natomiast napisał „Kartę miłości” (łac. Carta caritatis), w której znajdują się regulacje prawne zakonu. Pierwsi opaci nakreślili także ramy życia zakonnego. Klasztory budowano przy zbiornikach wodnych, rzekach, na terenach podmokłych. Dlatego jedna z hipotez dotyczących powstania nazwy zakonu, głosi że pochodzi ona od łacińskiego słowa cisterna, które oznacza zbiornik wodny. Jeśli chodzi o utrzymanie, zakonnicy mieli „żyć z pracy rąk własnych”. Praca i modlitwa były bowiem głównym zawołaniem cysterskim. Łacińskie „ora et labora” zawsze powinny wzajemnie się uzupełniać. Cystersi zajmowali się głównie pracą na roli. Z tego też tytułu wprowadzali nowe techniki jej uprawy. Dzięki nim następował szybki rozwój wsi. Klasztory bowiem wznoszono nie w miastach, ale poza nimi. Zakonnicy prowadzili młyny, winnice, zajmowali się hodowlą ryb, a także zielarstwem. Pierwszy klasztor dał początek czterem innym: La Ferté, Pontigny, Clairvaux i Morimond, a te z kolei dały istnienie klasztorom Europy, a później całego świata.

Historia zakonu cysterskiego mocno związana jest także z postacią św. Bernarda z Clairvaux, który wstąpił do klasztoru wraz z kilkudziesięcioma towarzyszami, pośród których znaleźli się jego kuzyni i przyjaciele. Życie zakonne wybrał również, gdy owdowiał, ojciec świętego. Te liczne powołania uratowały klasztor spustoszony przez niezdrowy klimat i brak powołań. Za życia i działalności św. Bernarda powstało ponad trzysta klasztorów cysterskich w całej Europie. Siostra Bernarda, Humbelina, założyła w 1125 roku żeńską gałąź zakonu – cysterki. Siostry pracowały kiedyś również na ziemiach polskich, m.in. w Trzebnicy. Dzisiaj niestety nie ma ich na terenie Polski, ale posługują w klasztorach rozsianych po całym świecie.

Przez cały okres swojego istnienia zakon dał Kościołowi powszechnemu ponad ośmiuset świętych i błogosławionych, trzech papieży, sześciu kardynałów i około sześciuset biskupów.

Adres korespondencyjny:

Archiopactwo Ojców Cystersów ul. Klasztorna 20
28-300 Jędrzejów
woj. świętokrzyskie

Zobacz nas na mapie